Daldallot ti Panagtawataw



Tapno mapreserva dagiti nakariingan a forma ti oral a literatura ken tularamid dagiti Ilokano, ikagkagumaanan ti Talkback with Dr Agcaoili, maysa a public television program ni Aurelio Solver Agcaoili a maipabpabuya iti 'Olelo Channel 53 iti kada Martes sipud pay iti 2007, ti pannakadokumento dagitoy a paset ti kultura ni Ilokano.


Idi Agosto 31, 2009, nai-tape iti mini-studio ti 'Olelo iti umuna a gundaway daytoy kabaruanan a daldallot, ti "Dallot ti Panagtawataw". Ipekpeksa daytoy a kontemporaneo a dallot ti kasasaad ken karirikna dagiti pimmanaw iti ili tapno mangrugida nga agbiag iti ballasiw-taaw, partikular iti Hawaii. Dua a segment wenno akto daytoy a dallot ken nairugi a naipabuya idi Septiembre 8 ti umuna a segment. Maipabuya dagitoy a segment iti unos ti makabulan agingga iti maudi a Martes ti Septiembre.


Dinallot daytoy da Rizal Aquilar iti Waipahu, Hawaii ken Fely Cristobal iti Ewa Beach, Hawaii.



DALDALLOT TI PANAGKALKALLAUTANG

(Sinurat para iti ‘Talkback with Dr Agcaoili”, ‘Olelo Channel.

World premiere on August 31, 2009.)


Narration:

Ipeksa daytoy a daldallot, ti maysa kadagiti kadaanan a forma ti oral a literature dagiti Ilokano, ti narativo ti panagkalkallautang wenno ipapan iti ballasiw-taaw. Iyebkas daytoy a daldallot ti rigat ti iyaadayo iti daga a nakaiyanakan ken ti rekisito ti panagkarkarappet ken Apo Daga tapno mabaelan ti panangabaruanan.


UMUNA NGA AKTO: FIRST SEGMENT


Tata Rizal

A ta dallot duminidallang

Ta daldallot duminidallang

Kakabsat a sangapada

Kumablaawkami ita

Palugodandak koma

Mangibunannag sarita

Pakasaritaan panangpanaw

Daga ti ar-araraw

A ta dallot duminidallang

Ta daldallot duminidallang


Nana Fely

A ta dallot duminidallang

Ta daldallot duminidallang

Kadakayo ti kablaaw

Oras a naimbag iti kalgaw

Adtoyak a mangibaga

Pakasaritaan a naiwawa

Immadayo iti ili

Tapno mapan sabali

A ta dallot duminidallang

Ta daldallot duminidallang


Tata Rizal

Dakami nga immadayo

Dakami ti nagkapuyo

Nagbirok iti siping

Nagmalanga iti angin

Aldaw rabiikami a nagbannog

Nagbirok iti talibagok

Ta idi panawen ti rigat

Ti bengkag di agbukat

Di mangted bendision

Pangsilpo komat’ balon

A ta ti rigat ket sabali

Agkiraos tian, agmadi

Isu nga iti adayo

Kakabsat ida a dungngo

Isu nga iti adayo

Nasumok nga agkarayo


Nana Fely

Ta kasano koma

A biroken ti pia

Karadkad inaldaw

No banga ket kawaw

Ngarud masapul tured

Agbirok sarikedked

Uray no umadayo

Mapan iti adayo

Mapan iti sabali

Daga sabali nga ili

Idiay nga agbirok

Bagas a maipisok


Tata Rizal

Ket ta ania ngarud

Agalibtak , manigud

Ta iti kasta agbannog

Pangkontrat’ palab-og

Bisin ken kiraos

Di pay makadiram-os

Isu ngarud a manigud

Iti kasta ket di maisagud

Isu ngarud nga immadayo

Kadagiti walang a nagian

Nagan-anus iti tudo

Nagtrabahot’ bengkagan


MAIKADUA NGA AKTO: SECOND SEGMENT


Nana Fely

Iti Hawaii a nasumok

Iti rigat a nasubok

Kasingin lat’ an-anus

Maiparit ti badus

Ta ania ngarud

No di agagawa a sigsigud

Awan no kuat’ malamut

Awan maaramid a paridusdos


Tata Rizal

Bay-andak ngarud koma

A mangisarita, kakadua

Mangiyebkas iti padas

Adu a rigat panagtalakias

Iti Hawaii a dinanonan

Saan met a doliar lattan

Adu a sakrifisio, sanaang

Adu a puyat, leddaang

Ta ania ngarud ket immadayo

Iti ili nga ammo simmuko

Tapno sabali nga ili agbiag

Agbirok maisakmol binigat


Nana Fely

Kastoy ti pakasaritaak

Ditoy nga estado immayak

Siak a naggapu iti Bacarra

Iti ili dagiti naemma

Ditoy nga immayak

Tapno makigasanggasat

Ditoy a naisadsad

Agbirok iti pagbiag

Idi damo ket narigat

Idi damo ket agluluaak

Ti rabii ket kaatag

Ti liday a kagasat


Tata Rizal

Iti taltalon a nagubra

Kadagiti ima a nagbanag

Nagbannog a nagagawa

Tapno kasta ket agbiag

Kasta met laeng ditoy

Iti Hawaii at nagsangladak

Adu a panagpabus-oy

Iti nakisang a pirak

Ngem iti anus nga adu

Makagin-awa met tao

Makakitat’ panagdur-as

Uray iti rigat a padpadas


Nana Fely

Denggenyo ti saritak

Siak nga anak ti daliasat

Siak nga immay iti adayo

Naisadsad sabali a puro

Kastoy man ti masaritak

No adda anus, adda ragsak

Kastoy man ti maibagak

No adda nam-ay adda rigat

Ngarud kastoy ti makunak

Ditoy Hawaii adda arapaap

Ditoy nga adda ti pamsaak

Panagballigi iti adu a rigat


Tata Rizal

A ta dallot duminidallang

Kastoy man ti saritaan

Ditoy Hawaii a nagkamangan

Adu met ti pakasaritaan

Adu dagiti masursuro

Adu dagiti maikulbo

Ta kadagiti walangwalang

Adu met dagiti mangmang

No ngarud ta dika agsiput

Biagmo ti maiyilbut

Mabatika a nakakaasi

Mabatika a mabibbibi


Nana Fely

A ta dallot a duminidillang

Isarunotay man nga iwanwan

Isarita nga ilawlawag

Dagiti pasamak panagbiag

Panagbiag iti Hawaii

A kadagiti aldaw ket naunday

Ngarud denggentay man

Ti adu a pagadalan

Ti panagbaniaga ditoy

Adu a pulkok, pannakautoy

Adu a kararag rabii

Kabulig ti pagpakaasi


A Solver Agcaoili

Hon, HI/Agosto 30, 2009


No comments: